De vraag waarom men geen Navigatie APP aan boord heeft wordt veelal niet echt duidelijk Vaak is men zich er niet van bewust dat iedere vlucht kan leiden tot een Airspace Infringement.  Vliegers in Nederland maken er meer dan 400 per jaar! Sta daar even bij stil. Sommige daarvan zijn ernstig. Andere zijn onbegrijpelijk en worden veroorzaakt door vliegers die thuis zijn op de luchthaven waar het luchtruim wordt geschonden.

Wat men zich vaak niet realiseert is dat de Navigatie APP meer doet dan alleen de route naar het volgende waypoint aangeven. Vraag eens iemand van de club of een mede vlieger wat deze Apps allemaal kunnen. Een demonstratie geeft al snel aan dat er allerlei Pop-ups kunnen worden ingesteld die waarschuwen voor een bepaald luchtruim en verboden of beperkt luchtruim: Denk bijvoorbeeld aan TRA’s, TMZ, RMZ,TSA, TMA’sCTR. TGB en andere activiteiten die in NOTAM’s staan. Je kunt de APP zien als een vangnet voor het geval je je even vergist of je de Notam toch niet zo goed hebt gelezen.

• Neem het voorbeeld van een collega enige tijd niet gevlogen had en weer actief wilde gaan vliegen. Hij keek naar de ICAO kaart van Nederland en een groot deel van zijn plezier was al weg door de gecompliceerdheid van ons luchtruim. Hij nam een abonnement op een bekende Navigatie APP op zijn iPad. Hij plaatste deze op een handige duidelijk zichtbare plek in de kist. Hij deed de vluchtvoorbereiding met behulp van de kaart en de Navigatie APP samen. Dat leek hem een goede combinatie. Hij was verrast over de mogelijkheden van de bekende Navigatie APP. In de DEMO mode kon hij de vlucht virtueel vliegen om te kijken wat hij zou tegenkomen. Voor hem als minder frequente vlieger was dit ideaal. Hij gebruikte zijn eigen tablet om zeker te zijn dat de instellingen bleven zoal hij deze had ingesteld. Hij had een keer de iPad van de club gebruikt maar zag dat de door hem ingestelde user-waypoints opeens verdwenen waren en de instellingen gewijzigd. Hij had zich goed verdiept in de instellingen voor de planning en de navigatie en wist ook dat je andere apparaten zoals Flarm, Skyecho 1 en 2, Pilotaware en andere op de iPad kon aansluiten om zijn veiligheid verder te vergroten. Door gebruik van deze toevoegingen kan je immers het vliegverkeer in jouw omgeving zien. Van een vriend leende hij een dergelijk apparaat dat genoemd staat in deze lijst en hij kon ander verkeer prima in zijn omgeving volgen.  VFR vliegen betekent natuurlijk wel dat je naar buiten moet blijven kijken en daar komt bij dat niet iedereen een transponder aan boord heeft.
• Al snel ontdekte hij dat je de alarmen die je kunt instellen eigenlijk alleen moet gebruiken voor onverwachte situaties. Hij heeft radio aan boord en vliegt altijd met een transponder. Die RMZ en TMZ hoefde hij dus nietvoor de geplande route in te stellen. Dat vliegt een stukje rustiger.

Enkele tips bij de instellingen van de Navigatie APP:

De truc bij het gebruik van Navigatie APP’s is om niet te worden afgeleid door apparatuur in de cockpit, het gaat immers om veilig vliegen en waarom zou je de waarschuwingen tijdens het vliegen niet beperken tot de noodzakelijke?

De meeste FI’s zullen aanraden niet tot aan de rand van een CTR of TMA of ander gebied met beperkingen te vliegen en waar mogelijk twee mijl lateraal of 200 voet verticaal van het gereglementeerde luchtruim vandaan te blijven. Je kunt dit als buffer instellen om nerveuze situaties te voorkomen.

De Navigatie APP zal tijdens de vlucht het situationeel bewustzijn verbeteren met inbegrip van "ander verkeer", maar dat verandert niets aan het algemene proces van vluchtvoorbereiding. Er moet nog steeds rekening worden gehouden met de discipline van zelfcontrole van (I aM SAFE)(documenten en vervaldata, enz.), Notam en weer, brandstofberekeningen, M&B en prestaties en gegevens van de kist waar je in gaat vliegen. 

Als je een eenvoudige GPS of een Navigatie APP gebruikt, is het de moeite waard om af en toe te controleren of je nog steeds de officiële NOTAMS (zie homebriefing.nl) en een weerapp kunt gebruiken en de nodige paswoorden ergens hebt opgeschreven, om een route te controleren, zelfs voor een testroute. 

Uit ervaring weten we dat op een afgelegen veld zonder WIFI en een slechte ontvangst soms de enige manier om de vlucht voor te bereiden een desktop computer is. Dit is dan niet het goede moment om te ontdekken dat je je wachtwoord bent vergeten of niet bij je hebt.

De meeste voorbereidingen kunnen met een Navigatie APP gemakkelijker, elektronisch, grafisch en, wat de meeste piloten betreft nog beter, sneller op het scherm worden gedaan, maar de goede vluchtvoorbereiding moet nog steeds gebeuren. Een Airspace Infringement kan zomaar gebeuren als je toevallig even jouw Navigatie APP niet hebt geüpdate en de laatst beschikbare data niet in de IPad zijn ingevoerd. In het recente verleden zagen we dat veel TRA’s en TGB en RAT’sin NOTAMS verschenen. Deze zijn na een update in de Navigatie APP opgenomen en voor de piloot tijdens de planning beschikbaar. Dat maakt het lezen van relevante NOTAM’s gemakkelijker. Dus moet voor iedere vlucht de Navigatie APP geüpdate worden. Als het goed is krijg voor de reguliere update een waarschuwing. 

Voor het vliegen moet de discipline worden aangeleerd om GPS-gebruik te integreren met traditionele VFR-navigatie, zodat het overschakelen tussen beide zo soepel mogelijkverloopt. Zelfs als GPS-satellieten 365/24/7 ongestoorde signalen blijven uitzenden, raken tablets oververhit en vallen ze soms uit; ze kunnen soms snel leeg zijn. Het kan dus zijn dat de GPS plotseling uitvalt. Dit gebeurt altijd op een onhandig moment. Voordat je voor een vlucht met de vluchtplanning begint zou je "Threat and Error Management (TEM)" in kunnen toepassen. Wat doe ik als… (niet beperkt to het gebruik van de Navigatie APP)

Hoe zit het met het meenemen van een officiële papieren kaart (waar je in de kist ook bij kunt) in de cockpit? Een papieren kaart is wel een geweldig vangnet. Bij vluchten binnen Nederland is een recente papieren kaart naast de Navigatie APP aan te raden. Voor vluchten die langer zijn en naar bv buitenlandse bestemmingen gaat, is een tweede IPad of een andere back-up noodzakelijk. Ook kan je in geval van nood en als back-up op een telefoon de route gemakkelijk invoeren. Je hebt immers een speciale functie op jouw GPS APP waarin je routes kunt opslaan en op jouw reserve apparaat weer kunt inlezen. Jouw GPS APP abonnement is vaak voor meerdere apparaten. 

Het komt zelden voor dat Navigatie APPs hun kaarten niet om de 28 dagen, samenvallend met officiële updates (bekend als de AIRAC-cyclus) updaten. Het kan zijn dat je de GPS-App moet openen terwijl je verbonden bent met het internet om een update van kaart en gegevens te krijgen. Een internetverbinding met de Navigatie APP heb je dus voor elke vlucht nodig. Dit niet alleen voor Notam en het weer maarzeker ook om te controleren of er kaartupdates/data updateszijn. Een regelmatige update is dus essentieel. Bij de meeste Navigatie APPS is dit snel en kost weinig moeite.

De weersinformatie op de Navigatie APP is steeds beter.Gebruikers van de Navigatie APP benutten het gedeelte waar weersinformatie wordt gegeven niet of slechts gedeeltelijk. Dat is jammer want de gegevens heb je bij je dus waarom zou je er niet even naar kijken? Voor een update is verbinding met het internet noodzakelijk en volstaat vaak een telefoonverbinding. Als je geen internetverbinding hebt geeft de Navigatie APP het weer volgens de laatste upload. Je kunt regen, zicht, METAR en TAF, windcondities, en waar beschikbaar de GAFOR op jouw scherm krijgen. Ook zijn er dwarsdoorsnedes van het luchtruim en het weer tijdens de geplande vlucht. Geweldig toch…

Een dan nog even een tip m.b.t. de route plannen: Vergeet niet dat het risico van een frontale airprox door het gebruik van de GPS APP  kan toenemen als je een route precies tussen twee 'voor de hand liggende' punten kiest die veel andere vliegers ook kiezen. Met name waypoints als vliegvelden, navigatiebakens (voor zover deze er nog zijn) of 'coasting outof in'-punten of bijvoorbeeld IFR navigatiepunten die veel voor VFR navigatie worden gebruikt. Dus hier en daar minder voor de hand liggende punten kiezen is wel een overweging. Als je een route goed hebt gepland kan je ver van luchtruim blijven waar je niet mag komen of niet wil zijn. Dat voorkomtstress tijdens het vliegen maar ook achter de schermen van de verkeersleiders. De kans op airspace infringements neemt danook af. 

De Navigatie APP kan zo worden ingesteld dat je ruim voor het binnenvliegen van nieuw luchtruim de nieuwe ATC kunt informeren dat je eraan komt en wat de intenties zijn. Vaak hebben deze het vliegplan al voor zich (vaak overigens ook niet) en hebben geen nadere uitleg nodig. Tijdig melden is altijd handig en verstandig. Let wel op dat FIS niet automatisch wil zeggen dat je voor alle gevaren een waarschuwing krijgt. Dat is vaak alleen “indien mogelijk”. Dat wil dus zeggen dat je zelf moet uitkijken. De eerder genoemde toevoegingen aan de GPS APP kunnen daarbij helpen.

Maar VFR vliegen blijft altijd naar buiten kijken!!

Veilige vlucht!