Steevast wordt dan een betoog bijgevoegd waarom de betreffende tarieven verhoogd dienen te worden in het komende jaar of periode. Is het niet vanwege "toegenomen complexiteit", dan is het wel vanwege minder vliegbewegingen door Covid. De richting van de tariefwijziging is immer: omhoog. Al jarenlang pleiten wij voor een totaal andere benadering: stel een redelijke prijs vast voor een dienst of document en zorg dat het binnen die prijs wordt gerealiseerd. Richt daarop de werkwijze en organisatie in. Kijk naar identieke documenten in het buitenland of kijk naar gelijksoortige documenten in het binnenland, die zonder uitzondering goedkoper zijn. Besluit desnoods dat de dienst of document beter door die goedkopere leveranciers geleverd kan worden en regel dat. Dit is aan dovemansoren gericht bij CBR, Kiwa, ILT en andere instanties die zich op de luchtvaartdocumenten markt bewegen. Een markt overigens met uitsluitend monopolisten. Het proces verloopt als volgt:

1. De betreffende instantie stelt nieuw te hanteren tarieven voor aan de Minister
2. De Minister verzoekt de betreffende instantie aan te geven of alle vinkjes zijn gezet, waaronder of "de sector is geconsulteerd"
3. Alle vinkjes zijn -uiteraard- keurig verzameld
4. De Minister stelt de tarieven vast
5. Ga terug naar 1

Ter illustratie ons recente antwoord op de consultatie door *INSTANTIE*:

Geachte ........,

In de eerste plaats verzoeken wij u aan te geven hoe er wordt omgegaan met (onze) adviezen betreffende uw tarieven. Uit niets blijkt dat die adviezen serieus worden genomen en/of leiden tot veranderingen. Keer op keer wijzen wij op de absurd hoge tarieven in Nederland voor werkzaamheden en uitgiften van licenties in vergelijk met exact dezelfde documenten en werkzaamheden in ons omringende landen. 

Ook blijkt niet dat er op basis van onze adviezen zodanig vorm wordt gegeven aan uw werkzaamheden, dat de tarieven in een voor de ‘klant’ positieve zin kunnen worden aangepast. De bureaucratie die om deze werkzaamheden is opgetuigd wordt niet veranderd, maar er wordt verwezen naar richtlijnen. Richtlijnen die op advies door uw eigen diensten worden vormgeven. Daarmee is een vicieuze cirkel opgericht waarbinnen het “adviseren over tarieven” slechts één schakel is die, eenmaal afgevinkt, ongezien in het archief verdwijnt. En na het afvinken van meer van dit soort stapjes, worden de voorgestelde tarieven vastgesteld en over het slachtofferveld uitgerold. 

Opnieuw adviseren wij negatief over de door u voorgestelde verhoging van tarieven met *X,Y%*.

Wij adviseren u nogmaals uw organisatie zodanig vorm te geven dat, net als in België, voor ca €100 alle *DIENSTEN* gezamenlijk kunnen worden afgenomen. Wat ons betreft is geen enkel heilig huisje of ingesleten gewoonte heilig. De prijs voor de klant dient leidend te zijn (max ca €100) en alles moet daarvandaan terug rekenend, worden afgeleid en georganiseerd. Dus niet: er is een organisatie en die moet gedekt worden; maar er is een product en dat moet kostendekkend (of zelfs winstgevend) geproduceerd en geleverd worden. En de prijs van dat product wordt bepaald door de markt in onze omgeving.

Enig cynisme hebben wij dit keer niet weten te onderdrukken. Wij hebben zeer grote moeite met de bedenkelijke wijze waarop de tarieven in Nederland door organisaties zoals die van u worden vastgesteld. U neemt of ons advies serieus en gaat met ons – met de juiste intenties – in gesprek over de kwaliteit en de prijs van uw dienstverlening (wij zijn daarvoor beschikbaar) of u bevestigt ons dat ons advies feitelijk alleen voor de vorm is en dat u uiteindelijk de tarieven vaststelt geheel naar uw eigen inzicht.