Allereerst de basis: Net als EASA is ECHA een agentschap van de Europese Commissie, is het gevestigd in Helsinki en is het als het “agentschap voor chemische stoffen van de Europese Unie” verantwoordelijk voor chemicaliën en milieubescherming. 

REACH is een van de centrale programma's van ECHA, de afkorting staat voor "Registration, Evaluation, Authorization and Restriction of Chemicals". 

Als onderdeel van REACH hebben milieuactivisten in het najaar van 2019 de stof tetra-ethyl-lood (TEL) onder de loep genomen. TEL is het loodhoudende additief in vliegtuigbrandstof Avgas 100LL. Een risicoanalyse heeft het gevaar voor burgers en het milieu van TEL als “aanzienlijk” geclassificeerd. 

De enige overgebleven TEL-fabrikant op de wereldmarkt is gevestigd in Groot-Brittannië. In het verleden werd TEL ook gebruikt in alle autobrandstoffen, maar het werd daar meer dan 40 jaar geleden met succes vervangen. In de luchtvaart is dit echter nog steeds niet helemaal gerealiseerd. Ca 1/3 van de vloot heeft Avgas 100LL nodig. 

Wie denkt dat dit project weer een puur Europees fenomeen is, moeten we wijzen op het PAFI-project in de VS. Met behulp van het "Piston Aviation Fuels Initiative" proberen de luchtvaartautoriteit FAA en de industrie in de VS al jaren een nieuwe loodvrije brandstof te ontwikkelen om de Avgas 100LL, dat door verschillende milieugroeperingen als zeer risicovol wordt bestempeld, te vervangen. Ondanks jaren van onderzoek en ontwikkeling levert het PAFI-project echter nog niet de gewenste resultaten op. Kennelijk is de opdracht om een ​​opvolger te vinden voor Avgas 100LL niet zo eenvoudig of had het geen prioriteit.

Wellicht is er nu een doorbraak? De Amerikaanse fabrikant GAMI heeft blijkbaar succes geboekt in de zoektocht naar een loodvrij Avgas met een hoog octaangehalte. Ter gelegenheid van de EAA Conventie in Oshkosh werd hen een aanvullend typecertificaat voor een ongelode 100 octaan brandstof overhandigd. In dit geval voor een de Cessna 172, maar deze TC zou worden uitgebreid. (Zie ook het artikel van onze collega's bij AOPA USA).

Het is de vraag of de gebruikte aromaten in Europa als additief kunnen worden goedgekeurd. Het zal ervan afhangen of het nieuwe product de gehoopte doorbraak in de vervangingsvraag rond Avgas inhoudt. 

Wij doen momenteel onderzoek en komen zo snel mogelijk bij u terug met een update. 

In juni 2021 heeft de Europese Commissie de aanbeveling gedaan om een speciale vergunning in te stellen voor de invoer en het gebruik van TEL. Het is nog onduidelijk wat dit voor ons precies inhoudt. Het is een uitermate politiek vraagstuk met veel technische en procedurele aspecten. 

Er zijn een paar opties:

In het beste geval heeft dit geen gevolgen voor de vliegers: de autorisatie voor TEL komt er en de brandstof kan in de tussentijd worden geïmporteerd en verder verwerkt, tegelijkertijd wordt er bij PAFI in de VS of in Europa, een langverwachte loodvrije brandstof ontwikkeld en op de markt gebracht. 

In het ergste geval wordt TEL niet geautoriseerd. Een loodvrije luchtvaartbrandstof wordt in dat geval wellicht ook niet op tijd ontwikkeld. In dat geval zal TEL na een overgangsperiode, vanaf de zogenaamde "Sunset Date" in het najaar van 2024, niet langer naar de EU mogen worden geëxporteerd en slechts in een verdunning van 1 promille in de Avgas kunnen worden toegevoegd. 

Dit zou kunnen betekenen dat de Europese Avgas 100LL zou moeten worden geproduceerd in de enig beschikbare raffinaderij buiten de EU - die zich in de VS bevindt - en vervolgens naar Europa zou moeten worden getransporteerd. Volgens de eerste schattingen zou dit de prijs van Avgas 100LL met maximaal één euro per liter kunnen verhogen. In hoeverre de vliegers deze enorme extra kosten willen dragen laat zich raden.

Wat doet de Europese IAOPA nu? Wij werken nauw samen met branchegenoten w.o. GAMA (GA-fabrikanten), EAS (Europe Air Sports), EBAA (European Business Aviation), EHA (European Helicopter Association), ERAC (Europese regionale luchthavens), ECOGAS (GA-specialistische bedrijven) en IAAPS (vliegscholen voor luchtvaart personeel) om een redelijke oplossing voor dit probleem te vinden.

Wij hebben een gezamenlijke Position Paper geschreven met het doel de beperkingen m.b.t. Avgas 100LL uit te stellen totdat er een loodvrij brandstofalternatief op de markt is. Over verder gebruik van TEL valt eerlijk gezegd in alle redelijkheid niet onbeperkt te onderhandelen: deze stof moet zo snel mogelijk uit vliegtuigbrandstof worden verwijderd. Het schaadt niet alleen ecologisch, maar ook politiek. 

Helaas hebben motor- en brandstoffabrikanten aan de vervanging decennia lang geen of in ieder geval te weinig aandacht aan besteed. 

We zijn voorstander van een Europees onderzoeksproject naar loodvrije vliegtuigbrandstof. Er is al een fabrikant die patent heeft aangevraagd maar die nog geen certificering heeft. We worden in onze activiteiten actief ondersteund door een Europees ontwikkelingsprogramma van EASA. 

Wat kan je als vlieger doen?

Je kunt je laten informeren of jouw vliegtuig nu al op loodvrije UL 91 of 96 kan vliegen.

Je kunt je bij de aanschaf van een vliegtuig het bovenstaande laten meewegen.

De komende weken en maanden zullen ons dichter bij een oplossing brengen. We laten samen met de andere sectorpartijen onze stem horen en houden jullie op de hoogte.