Overheid overweegt om handhaving als middel in te zetten tegen luchtruimschenders

De verwachting is dat het aantal luchtruimschendingen in 2021 niet significant lager zal zijn dan in 2020. LVNL registreerde in 2020 bijna 400 meldingen en verwacht in 2021 te eindigen op een getal dat ergens tussen de 350 en de 400 ligt. Het doel van de Taskforce Airspace Infringements is daarmee niet gehaald.

Hier hoort wel een relativerende opmerking bij. Als je naar onderstaand overzicht kijkt dan zie je ook een duidelijke toename van het aantal vliegtuigbewegingen ten opzichte van 2020 (overzicht betreft het aantal vliegtuigbewegingen op de kleine luchthavens in Nederland).

Tijdvak Aantal bewegingen Tijdvak Aantal bewegingen
1e kwartaal 2020 52.282 1e kwartaal 2021 55.678
2e kwartaal 2020 82.967 2e kwartaal 2021 118.218
3e kwartaal 2020 121.242 3e kwartaal 2021 128.306
Totaal 256.491   302.202

In de eerste drie kwartalen van 2021 is dus bijna 18% meer gevlogen. Als we dit getal als leidraad nemen, dan zijn er twee voorzichtige conclusies te trekken;

1.       Ondanks een stijging van 18% in het aantal bewegingen is het aantal schendingen ongeveer gelijk gebleven;

2.       Op de grote luchthavens hebben 66.273 terreinbewegingen plaatsgevonden in de eerste drie kwartalen van 2021. We gaan er even van uit dat dit GA-bewegingen zijn, wie anders vertrekt en landt op dezelfde luchthaven? Het totaal aantal GA-bewegingen is dan 302.202 + 66.273= 368.475. Eén vlucht veroorzaakt twee bewegingen. Het aantal GA-vluchten in de eerste drie kwartalen van 2021 bedroeg dus 184.237. Daarvan hebben er zo’n 400 een schending gepleegd. Het gaat hier dan om 0,217 % van alle vluchten, ofwel 1 op de 460 vluchten schendt gecontroleerd luchtruim. Dat getal lijkt laag maar de gevolgen van een schending kunnen fors zijn. Idealiter is het getal uiteraard nul. Deze getalsmatige exercitie is zeker niet bedoeld om het probleem te bagatelliseren.

AOPA, KNVVL en NACA hebben samen met de overheid, LVNL en CLSK een behoorlijke inspanning geleverd om het fenomeen luchtruimteschendingen onder de aandacht te brengen. Er zijn artikelen geschreven, campagnes uitgerold, voorlichtingssessies geweest en handboeken geschreven. Er zijn zelfs Listening Squawks (7010 en 7020) geïntroduceerd. Het aantal infringements gaat echter nauwelijks omlaag.  

Hoewel ‘Just Culture’ voorop staat, gaan er nu stemmen op om strenger te handhaven naar aanleiding van luchtruimschendingen. Als AOPA zouden we het uiteraard zeer betreuren als het zover komt. Tegelijkertijd moeten we erkennen dat onze inspanningen niet tot de gewenste resultaten hebben geleid, hoewel er ook kleine successen zijn geboekt. Het invoeren van een uitluisterplicht (uitbreiding van het aantal Radio Monitoring Zones) of het vergroten van gecontroleerd luchtruim zou ons allemaal treffen. Het is daarom dat wij ons kunnen voorstellen dat, afhankelijk van de ernst van de schending, er een vorm van handhaving plaatsvindt. Handhaving is immers gericht tegen de individuele vlieger en niet tegen de hele vliegerpopulatie.

Ondertussen laten we ons natuurlijk niet uit het veld slaan. We zullen ons blijven inzetten om het aantal luchtruimschendingen omlaag te krijgen. Daarin zullen we ons natuurlijk sterk blijven maken voor het minder complex maken van het Nederlands luchtruim. De complexiteit van het Nederlands luchtruim is immers een belangrijke bijdragende factor. Dat wordt ook erkend door de overheid, LVNL en CLSK. Hoewel men kijkt naar oplossingen, gaat het ons niet hard genoeg.

Verder zullen we een nadere studie doen naar de zogenoemde hot spots. LVNL heeft onlangs in kaart gebracht waar de meeste schendingen plaatsvinden. Voor een aantal van die hot spots lijken – gezien de luchtruimstructuur ter plaatse – de oorzaken voor de hand te liggen. Het is mogelijk laaghangend fruit. Gerichte (lokale) acties om luchtruimschendingen terug te dringen hebben goed gewerkt rondom Lelystad en Eelde. En we moeten uiteraard naar onszelf als vliegers kijken. Zijn we tijdens het vliegen voldoende scherp? Bereiden we onze vluchten goed voor? Wordt de problematiek voldoende geadresseerd tijdens opleidingen en trainingsvluchten?

Nieuws Overzicht